Het is nu al bijna drie jaar dat ik mezelf GameParty Crew mag noemen. Vele reviews heb ik geschreven, first looks heb ik gehad tijdens perstripjes en leuke contacten heb ik opgedaan. Ik denk er dan ook niet aan om GameParty zomaar te verlaten. Nee, het is leuk werk. Ik mag jullie vertellen wat ik van bepaalde games vind, op mijn eigen manier. Geen voorbepaalde regels waar ik me aan moet houden. Geen woorden die ik niet mag neer zetten. Totale vrijheid, precies zoals ik dat wil hebben. En daarom ben ik ook uitverkoren om jullie te voorzien van de Grand Theft Auto IV review.
Criminelen. Geen volk om je goede dagen mee te spenderen. Toch moeten we medelijden met ze hebben, dat is wat de singleplayer campaign van GTA IV me liet zien. Jawel, het blaas-alles-op-terwijl-je-onschuldige-mensen-dood-rijd-en-heb-sex-met-elk-hoertje spel wat we kennen probeert een moreel verhaal aan ons te vertellen. We voeren alle handelingen uit die we zo goed kennen uit de vorige delen van de serie ten koste van de ziel van ons nieuwe hoofdkarakter: Niko Bellic. Rockstar geeft ons karakters in een wereld die zo geniaal tot leven zijn gewekt dat dit echt een nieuwe standaard heeft gezet. Elk onderdeel van dit meesterwerk verdient een welverdiend applaus.
Zoals ik al zei speel jij met Niko Bellic, een Oost Europeaan. Hij wil aan zijn verleden ontsnappen en de gruweldaden die hij meegemaakt heeft tijdens de oorlog in Bosnië achter zich laten. Hij komt naar Liberty City, hij wil de American Dream opzoeken. In plaats van die droom vind hij zijn neef Roman, welke niet altijd even eerlijk is geweest tegenover Niko. Geen villa’s vol met nep tieten zoals hij beloofde maar een armzalig kamertje vol gescheurde muren. Om aan geld te komen word Niko al snel ingezet als hitman en car-jacker. We zien een bad-ass buitenlander die er niet maalt om een dode meer of minder. Maar hoe langer we met Niko op pad zijn , des te meer krijgen we te zien dat onder dat “het kan me niet schelen” uiterlijk een gebroken persoon zit. Het klinkt als een aflevering van Liberty City’s versie van Goeden Tijden Slechte Tijden maar dat is het gelukkig niet. De actie en humor die we kennen uit eerdere delen is niet vergeten en prominent aanwezig. Toch ligt het verhaal meer op de voorgrond dan eerder. Als je met Niko verder komt in de onderwereld van Amerika begint hij meer en meer naar zichzelf te kijken. Doet hij wel het juiste ding? Met name door de briljante voice acting vergeet je soms tijdens cutscenes dat dit een game is. Het verhaal is zó ontzettend goed uitgewerkt. Je gaat medelijden krijgen met Niko. Niko, helemaal alleen in een grote stad. Een stad die hij niet kent. Een stad die doet denken aan New York.
Vele dingen zijn van het originele New York terug te vinden in Liberty City. Toch staat de GTA stad er helemaal los van. De dingen zijn niet exact gekopieerd. Alles heeft dat extra vleugje Rockstar gekregen waardoor het meteen een glimlach op je gezicht tovert. Het is een stad die leeft en vaker dan eens je mond open doet vallen. Mensen lopen over straat. Zwervers slapen onder kranten, er stond zelfs een chick met panne langs de weg te kijken onder haar motorkap. Wanneer inwoners van de stad een ongeluk krijgen op de weg zie je dat de personages bij elkaar gaan kijken of alles in orde is. Ze kijken naar de schade en halen zelfs de politie er bij. Als het regent rennen de mensen over straat of steken hun paraplu op. Dit zijn allemaal dingen die gebeuren om je heen, dingen waar jij geen actie voor hoeft te ondernemen. Nee, Rockstar heeft een levende stad neergezet. En wanneer je voor het eerst de Skyline van New Yo.. Liberty City ziet vanaf de overkant van het water weet je het; Dit is werkelijk een doorbraak.
Liberty City is qua oppervlakte kleiner dan de stad uit het vorige deel, San Andreas. En dat is totaal niet erg. Want, net zoals in het echte New York, slaapt de stad niet en is er altijd wel iets te doen. Ook is er weinig ruimte waar niet iets is gebouwd. Daarnaast kun je enkele gebouwen binnen stappen (zonder laadtijden dit keer!) en loop je zo naar het dak van die ene hoge flat. Het is wel even uitzoeken geblazen welke je wel en niet binnen kunt. Ze staan niet aangegeven op je landkaart zoals de plekken waar je entertainment of missies kunt halen.
Het idee van een levende stad komt niet alleen ten uitvoer door wat auto’s op de weg en mensen die als bevolking dienen. Nee, ook de muziek die we horen moet deze sfeer kunnen overdragen. Deze zal, net als de stad, vol met geschiedenis moeten zitten. Met meer dan 200 liedjes in de game kan ik zeggen dat dit helemaal goed is gekomen. Vele liedjes zijn zelfs opnieuw opgenomen om ze meer in de Liberty City stijl te laten passen. In een overbekend nummer zingen ze ineens niet meer over New York, maar over Liberty City. Geniaal! Deze muziek is te beluisteren wanneer je in een auto zit. Je zet de radio maar op je favoriete zender (meer dan ooit) en luistert naar wat je zelf wilt. Met keuze uit Rock, Reggae, Hip Hop, Pop, R&B en meer komt iedereen aan zijn trekken. Tussen de liedjes door wordt reclame gemaakt voor tv programma’s zoals America’s Next Whore. Dit soort dingen vind je ook weer terug op reclame posters in de stad (of op taxi’s) en op het internet.
Jawel, internet. Je zou al uren kunnen verliezen aan het surfen op dit internet. Je krijgt spam in je mailbox, geeft je op als een vrijgezelle single man op love-meet.com of leest gewoon het nieuws op de nieuwssites. Misschien vind je in dit nieuws zelfs wel iets terug over die ene misdaad die je zelf hebt uitgevoerd. En vergeet niet, dit hoef je niet te doen. Je hoeft het internet niet op als je dat niet wil. Het zijn uren en uren aan content die je kunt beleven of totaal kunt negeren. Maar het internet is niet de enige manier om te communiceren. Nee, onze Niko krijgt heel vroeg in de game een mobiele telefoon ter beschikking. Je zou kunnen zeggen dat de hele game rondom dit mobieltje draait. Je wordt gebeld door vrienden om eens even een biertje te pakken of lekker te gaan hangen in de strip tent en krijgt SMSjes over waar je nieuwe missies kunt beginnen. Natuurlijk kun je ook gewoon mensen bellen om de meest nutteloze gesprekken te voeren. Verder dient je telefoon als organizer. Afspraken met sletjes die je kent via het web kun je hier in opslaan. Ringtones en wallpapers kunnen gedownload worden van het internet, het mobieltje is écht te gebruiken zoals je dat in het echt zou doen. Helaas, want als je een date hebt met een slet kan het best wel eens zijn dat ze je constant blijft bellen. Of je wel trouw bent en het niet achter haar rug om met andere meiden doet? Natuurlijk kun je zelf ook naar je vrienden bellen. Zoals ik al aangaf kun je lekker een pilsje gaan pakken met ze, een cabaret show bekijken, darten, bowlen, poolen. Het is maar net waar je zin in hebt. Ook hier geldt de regel dat dit niet noodzakelijk is. Je mág het doen. Als je echter meer en meer tijd in die vrienden van je gaat steken willen ze je nog wel eens belonen. Zo zal een hechte vriendschap met Little Jacob er voor zorgen dat hij altijd, dag en nacht, wapens kan komen leveren, wanneer jij dat wilt. Packie kan je na enkele dates voorzien van autobommen en van Dwayne kreeg ik homies om me te assisteren tijdens de moeilijkere missies. Misschien groeit er wel iets tussen Niko en die vrouwelijke vriend? Jawel, binnen de korste keren had mijn Niko een vriendin. En met een vriendin komt sex. De perfecte manier om je healthbar weer vol te krijgen. Verder geven je vrienden tijdens het spelen ook commentaar op je. “Hoe staat het leven er voor?” En daar zit de humor in verscholen. De dialogen zijn hilarisch. Wanneer een klus geklaard is en je geen wapen of iets bruikbaars krijgt maar alleen een filmpje met dialoog is dit één van de beste rewards die je kunt krijgen. Sterk geschreven dialogen, serieus bedoeld, hilarisch verteld.
Het staat allemaal los van de verhaallijn, welke je zo’n 90 missies zal geven. Vermoord een persoon, jat een auto, blaas een gebouw op, raak de politie kwijt. Het zijn de missies die we kennen maar die toch niet saai worden. Natuurlijk zijn sommige missies in vele opzichten hetzelfde als al diegene die er voor zaten, maar het is niet erg. Elke missie voelt fris aan. Hierdoor is dit meteen een erg leuke titel om voor de tweede keer uit te gaan spelen. Dan weet je de routes, je kent de stad beter. Je weet hoe je de politie het beste af kunt schudden. Natuurlijk kun je de bekende Pay ‘n’ Spray shop in maar, als ik eerlijk moet zijn, heb ik dit maar één keer gedaan. Het nieuwe “wanted”-systeem is namelijk leuker dan voorheen. Wanneer de politie achter je aan komt heb jij een cirkel op je radar. Elke agent in deze cirkel is op zoek naar je. Hoe meer sterren je wanted status is, hoe groter de cirkel is. Jij moet buiten deze cirkel zien te komen. Daar houd je je even koest tot je wanted status vervallen is. Het komt aan op je driving skills en het voelt heerlijk wanneer je 5 sterren van je af hebt geschud. Je rijd naar een plekje op de map waarvan je denkt dat het veilig is. Dit doe je door zelf te navigeren door de stad of door je GPS aan te zetten. Jawel, je kunt zeggen waar je heen wilt en het GPS systeem (elke auto heeft dit) zal je precies zeggen hoe je moet rijden. Met of zonder gesproken toelichting. Het is niet de snelste route, wel de makkelijkste. Over de wegen. Dan valt meteen op dat het gedrag van de auto’s drastisch is aangepakt. Rockstar’s nieuwe RAGE engine, in combinatie met de Euphoria engine zorgen voor fantastische physics. Elke auto laat zich anders besturen. Elk merk rijd anders. Wanneer je rijdt zie je ook dat Niko precies reageert op wat er gebeurd. Zijn handen op het stuur, ze kloppen! Hij kijkt om zich heen, let op het verkeer. Bij een botsing schiet hij wat naar voren en bij een harde, frontale klap vliegt hij zelfs door de vooruit! Zelfs dan zie je, wanneer Niko op het punt staat contact met de grond te maken, dat hij zijn gezicht beschermd met zijn handen. Kleine details, goed uitgewerkt. Die details zien we ook terug in de rest van de game. Lichamen van omstanders reageren goed op wat er gebeurd. Ze springen weg voor auto’s, laten koffie vallen als je tegen ze aan loopt. Het maakt het allemaal een stuk realistischer.
Eerdere GTA titels hadden kleine problemen qua framerate, en technische foutjes. Ze waren gelimiteerd aan de hardware van de PlayStation 2. GTA IV is ook erg gelimiteerd aan de hardware van de 360 en PS3 en laat goed zien wat deze consoles nu écht kunnen. Het loopt ongelooflijk goed. Over het algemeen loopt alles lekker smooth. Natuurlijk hangt de game soms heel even vast (een kwart seconde, meer is het niet) wanneer er een gedeelte van de stad onzichtbaar om je heen wordt geladen. Dit is totaal niet erg, je merkt het niet eens. Ook heb je soms wat last van pop-up. Ineens staat er een boom. Ook dit is niet storend en je let er eigenlijk totaal niet op. Dat een game met een steen goede AI, een prachtig physics systeem en zo’n gigantische open wereld zo goed loopt op de hedendaagse spelsystemen met deze korte laadtijden verdient niet minder dan hulde richting het kamp van Rockstar. Elk onderdeel van deze studio verdient deze hulde. Zo ook het art-team. Alles oogt zo ontzettend goed. De omgevingen zijn voorzien van goede textures, de auto’s zijn prachtig en de blur op gebouwen in de verte is precies zoals je het zou willen hebben. En dat is op de Xbox 360 én op de PS3.
Mocht je toch niet weten op welke console je deze game gaat kopen, kijk dan even naar je vrienden en het platform waar die hem voor kopen. Want, eindelijk, GTA is online te spelen! En zoals elk spel is dit het leukste met zoveel mogelijk vrienden. Omdat het spel geen enkel beginscherm heeft zal ook de multiplayer mode gestart worden via Niko’s telefoontje. Met een enkele klik op de knop ben je in de online versie van Liberty City. Wat me meteen opviel is dat er geen dingen opgeofferd zijn in deze mode. Politie, voetgangers, het verkeer en het weer. Alles is er, ook een volledige stad die open is voor jou en 15 goede vrienden. In de outskirts van Liberty City kom jij met je vrienden samen als een online party. Met voldoende wapens en voertuigen om mee los te gaan lijkt dit alles wat een GTA speler ooit wilde hebben. Je kunt doen en laten wat je wilt of als host een game mode aan zetten. En er zijn een boel game modes, ook hier is Rockstar helemaal los in gegaan. Met zo’n 15 online modes spelen we dit spel over 3 jaar nog! In de Free Mode is er geen regellijst om je aan te houden. Gaan en staan waar je wil, knallen op wat dood moet volgens jou. Maar er is van alles aan te passen. Zet de politie aan en elke speler krijgt zijn eigen wanted level. En 16 politie achtervolgingen, door elkaar heen, is enorm spectaculair kan ik je zeggen. Bij dag of bij nacht? Staan de wapens aan? Zowat alles kan van tevoren besloten worden. Het is die vrijheid die GTA je biedt. Of ga je liever voor de Deathmatch en Team Deathmatch modes. Omdat je je in dit deel tegen een muur of auto op kunt drukken om het als cover te gebruiken (“Gears of War”-style) zijn zelfs deze standaard modes erg interessant om te spelen. Het gebruiken van cover werkt enorm goed, totdat de host de optie “All Rockets” aan zet.
In Mafiya Work krijgt elke speler opdrachten van een maffiabaas. Via de telefoon natuurlijk. Degene die als eerste zijn missie voltooid heeft verdient de vetpot met geld. In de mode Car Jack City zal elke speler een bepaald type auto moeten stelen en deze zo snel mogelijk, en zo onbeschadigd mogelijk, naar een garage moeten brengen. Tijd – schade = geld. Turf War is een soort King of the Hill en in GTA Race zul je het met de snelste wagens tegen elkaar opnemen. GTA-style, want je kunt uitstappen en je tegenstanders behoorlijk het leven zuur maken tijdens de race met die rocket launcher die je bij je had. Of je jat gewoon de auto van je tegenstander en rijd er lekker mee vandoor. En dan is er mijn favoriet; Cops n’ Crooks. Jij en je vrienden worden in twee teams opgedeeld; politie en criminelen. De criminelen moeten naar een random extractionpoint en de politie doet er alles aan om de criminelen in de gevangenis te krijgen. Dood of levend. Deze mode vereist teamwork en om met 8 politiewagens (allemaal vrienden) achter 8 criminelen aan te zitten voelt goed. Naast deze modes (je dacht dat we er al doorheen waren?) zijn er nog drie co-op manieren om te spelen. In deze modes speel je alsof je de singleplayer aan het doen bent. Niko bestaat niet in de online GTA versie maar toch krijg je nog steeds cutscenes en hilarische gesprekken. Tot vier spelers kunnen deze missies simultaan doen met een vooraf in te stellen moeilijkheidsgraad. Het is leuk om te doen, niets meer en niets minder. In zowat elke game kun je kiezen of je ranked of unranked wil spelen. Om te stijgen qua skilllevel (1 tot 10) zul je ranked matches moeten spelen. Door te stijgen met je level unlock je nieuwe kleding en accessoires voor je online persoonlijkheid. Zo zien andere spelers meteen dat jij net wat beter bent dan hen. Het geeft natuurlijk wel enorm veel replay waarde. Maar toch ga ik niet zeggen dat GTA online het beste is wat ik ooit gespeeld heb maar het staat hoog in mijn top 5. Het voelt nieuw, fris en om het leven van je vrienden in Liberty City zuur te maken is iets wat ik al wil sinds de release van Grand Theft Auto III, al die jaren geleden. Het is een mode die ik maanden, zoniet jaren zal gaan spelen. Tot GTA V!
Sinds ik GTA IV vorig jaar in juli voor het eerst zag op het kantoor van Rockstar wist ik dat we met een geniaal spel te maken hadden. GTA III was revolutionair en bracht een hele nieuwe generatie aan 3D actie spellen met zich mee. GTA IV is een gigantische stap vooruit en zet een nieuwe standaard voor games uit het genre. Met een goed uitgewerkt verhaal, een prachtige levendige stad en een enorm leuke online mode is het een game die je blind aan kunt schaffen. En dan kun je nu opstaan en even een applausje geven voor Rockstar. Ze flikken het weer!
[review pros=”+ Stad leeft
+ Honderden uren aan content
+ Tof verhaal” cons=”- Waar halen we de tijd vandaan?” score=99]
